Jest ich wprost pełno,są wszędzie, w najmniej spodziewanych zakątkach Wrocławia: na słupach latarń, na chodnikach, za kratami okien, w wejściach do urzędów, na murach,placach publicznych i w parkach. Krasnale wrocławskie wrosły w pejzaż tego miasta i stały się osobliwą atrakcją. Stały się zjawiskiem społecznym obejmującym swoim zasięgiem Wrocław i okoliczne gminy, a wywierające wpływ na działania artystyczne realizowane w całej Polsce.

Wrocław,Ratusz

Krasnale posiadają swoją krótką historię,oraz swoje imiona, na powyższym zdjęciu dwa Syzyfki z ulicy Świdnickiej.

Niewielkie rzeźby krasnali , w liczbie stale rosnącej, są umieszczane we Wrocławiu sukcesywnie od 2005. Wywodzą się od malowanych w latach 80. XX wieku graffiti, a następnie happeningów organizowanych przez ruch „Pomarańczowej Alternatywy” ośmieszających w sposób pokojowy system komunistyczny. Po upadku PRL-u krasnale uległy zapomnieniu aż do sierpnia 2005, kiedy to wrocławski rzeźbiarz Tomasz Moczek ustawił pięć pierwszych krasnali.

Opiłek i Ogorzałek Pomnik hrabiego Aleksandra Fredry przywieziony przez repatriantów z Lwowa, który pozostał w granicach Związku Radzieckiego po II Wojnie Światowej

Rejent

Figurki krasnali stały się integralną częścią przestrzeni miejskiej oraz zjawiskiem społecznym. Nowe postacie tworzone są przez artystów z całej Polski, a ich opiekunami są instytucje publiczne, firmy oraz osoby prywatne. Organizowane są specjalne wycieczki szlakiem krasnali, gry plenerowe, spektakle teatralne oraz wydawane mapy dla turystów chcących połączyć odnajdywanie kolejnych figurek ze zwiedzaniem Wrocławia.

Manifest malarstwa dialektycznego został ogłoszony przez Waldemara “Majora” Fydrycha, który to w duchu marksistowskiej metody dialektycznej, bazującej na engelsowsko-heglowskiej spirali rozwoju, zminimalizował manifest do jednego zdania: “Tezą jest napis,antytezą-plama, a syntezą krasnoludek”. Manifest został wygłoszony przez jego autora na  posterunku milicji w obecności podejrzewam, zbaraniałych stróżów prawa z nadmiaru ładunku intelektualnego przesłania.

Swoje istnienie w przestrzeni miejskiej wrocławskie krasnale zawdzięczają działaczom antykomunistycznym, którzy umieszczali je na plamach farby na murach powstałych po zamalowywaniu przez władze PRL-u napisów i haseł „antysocjalistycznych”. Pierwsze dwa krasnale zostały namalowane w nocy z 30 na 31 sierpnia 1982 we Wrocławiu: pierwszy na transformatorze na Sępolnie, drugi na bloku na Biskupinie przez Waldemara Fydrycha oraz Wiesława Cupałę. W latach 1982-1983 powstało ponad 1000 krasnali w sześciu polskich miastach.

Oczywiście nie zabrakło również krasnali w hallu nowoczesnego portu lotniczego im. Mikołaja Kopernika we Wrocławiu.

Krasnale masowo powróciły na ściany wrocławskich budynków w drugiej połowie lat 80. wraz z działalnością ruchu „Pomarańczowej Alternatywy”. Jego uczestnicy malowali krasnale techniką graffiti szablonowego na murach Wrocławia lub na plakatach zapowiadających happeningi organizowane przez ruch w tym mieście. 1 czerwca 1987 symbolika krasnala powróciła na czwartym happeningu „Pomarańczowej Alternatywy” – Krasnoludki na Świdnickiej. Międzynarodowy rozgłos „Pomarańczowej Alternatywy” rozpoczął się od nieplanowanego udziału w happeningu Precz z U-Pałami  i osiągnął szczyt 1 czerwca 1988 podczas happeningu Rewolucja Krasnoludków. Udział w którym wzięło według różnych źródeł od 10 000 do 20 000 uczestników, którzy w czapkach krasnali przeszli ulicami Wrocławia, a opisywała go międzynarodowa prasa. Po wyjeździe Waldemara „Majora” Fydrycha za granicę po nieudanym starcie w wyborach parlamentarnych w 1989, krasnoludki uległy zapomnieniu, aż do czerwca 2003 kiedy to Agencja Reklamowa Wanilia zaproponowała dla Biura Promocji Miasta Wrocław strategię wykreowania krasnoludka jako symbolu miasta.

Tendencja krasnalowa we Wrocku ( jak mawiają sympatycy tego miasta) jest jak najbardziej pozytywna i demograficznie kontrolowana, akceptowana oraz niczym nie zagrożona. W obecnej chwili jest tych krasnali dokładnie 300, rozsianych po całym mieście.

Autor: Zbigniew Wasilewski

Fot. Zbigniew Wasilewski

Źródła; Wikipedia,krasnale.pl, krasnale