Milczenie byków

corrida_de_juillet

Aria torreadora, po polsku bardziej znana jako „Zabiłem byka”, pochodzi z opery „Carmen” Georges’a Bizeta. Jest toastem na cześć zwycięstwa śpiewanym przez torreadora Escamilla. Bohater podkreśla uroki walki na arenie: igranie z niebezpieczeństwem, atmosferę podniecenia na widowni, a przede wszystkim – uwielbienie żeńskiej części publiczności. „Pomnij, że piękne dziewczę w chwili tej czule z dala spoziera, miłości pragnąc twej” – śpiewa Escamillo. Torreador zwraca swoją uwagę na Carmen – Cygankę, która jest obiektem pożądania wszystkich mężczyzn. W taki oto mniej więcej sposób korrida została uwieczniona i gloryfikowana dzięki tej jednej z najsłynniejszych oper na świecie.

Corrida, według niektórych, jest zwyczajem sprowadzonym przez Arabów na Półwysep Iberyjski koło XI, XII wieku (inne wersje mówią o Rzymianach lub Kartagińczykach). Nie istnieje jednak w żadnym z państw muzułmańskich, podczas gdy tradycję tę przejęła Hiszpania, a potem także hiszpańskie kolonie w Ameryce Południowej – jak Meksyk, Ekwador, Kolumbia czy Wenezuela. Kiedyś corrida była zwyczajem popularnym wśród arystokracji – brał w niej udział m.in. Filip IV. Pierwsza walka odbyła się zaś w 1133 roku na cześć Alfonsa VIII.

19056_10741_120211071554_7u

Większości z nas corrida kojarzy się, z mężczyznami którzy drażnią byka, wymachując czerwonym skrawkiem materiału. W rzeczywistości „walka byków” (hiszp. corrida de toros) jest wieloetapową celebracją nierównego pojedynku człowieka ze zwierzęciem. Program corridy zawiera 6 walk, w każdej ginie 1 byk. Jedna walka trwa około 20 minut. Matadorowi – człowiekowi walczącemu z bykami – asystuje siedmiu innych ludzi, z czego dwóch jest pikadorami. Najpierw na arenę (hiszp. plaza de toros) wbiega rozjuszone zwierzę, oślepione nagłym światłem. Wtedy pojawiają się torreadorzy, którzy wymachując różowo-żółtymi płachtami (hiszp. capa) męczą zwierzę, przeganiając je z kąta w kąt. Kiedy byk zaczyna słabnąć, do akcji wkraczają pikadorzy na koniach. Wbijają lancę w unerwiony garb tłuszczu na karku byka. Dalej piesi( banderilleros), starają się wbić mu w to miejsce krótkie włócznie (banderille). Właściwe wbicie powoduje, że byk na chwilę zwalnia co daje czas na uskoczenie przed jego rogami. Wszystkie te etapy mają na celu osłabienie mięśni karku zwierzęcia, co powoduje, że jego ruchy głową są wolniejsze i nie może podnieść łba by użyć w walce rogów.

toros-masbonita1fot:torobravo.fr

Wtedy następuje ostateczny i najważniejszy etap walki – na arenę wkracza matador. Drażniąc byka czerwoną płachtą (muletą), zmusza je do spuszczenia głowy. Z okrzykiem Ole! wbija w małe miejsce na karku szpadę. Jeśli nie uda mu się trafić w serce, przebija płuca i próbuje ponownie. Martwe zwierzę upada, szybko jest przykrywane płachtą i odciągane poza arenę. Matador może odciąć sobie ucho lub ogon zwierzęcia.

torobravo.frfot:torobravo.fr

Mało kto zdaje sobie sprawę, że byki uczestniczące w corridzie od małego poddawane są wyczerpującym „ćwiczeniom”, pobudzającym ich agresję. Zwierzęta są bite, mają obciążaną ciężarami szyję i wbijane kołki w górny odcinek ogona podczas pościgu. Przed wejściem na arenę zwierzęta oznakowywane są za pomocą gorącego żelazka i mają przebite blachą ucho. Ich oczy są nacierane wazeliną, żeby gorzej widziały, rogi zaś nacinane w celu zaburzenia ostrości równowagi. Przed walką byk wiele godzin spędza w małym i ciemnym pomieszczeniu, dlatego kiedy otwiera mu się drzwi, biegnie w stronę światła i wpada wprost do paszczy lwa – oślepiony i praktycznie bezbronny.  Nikt nie mówi o koniach, które wbrew prawom natury są prowadzone przez pikadorów na byki. Mają podcinane struny głosowe, by nie było słychać ich rżenia a do uszu wpycha im się mokre gazety, aby nie słyszały tłumu zgromadzonego wokół areny.

toros11fot: torobravo.fr

Od lat organizowane są liczne manifestacje, zdecydowanie przeciwstawiające się corridzie, jednak popiera ją sam król Hiszpanii Juan Carlos, a ponad 20 mln Hiszpanów aktywnie w niej uczestniczy. Dla najmłodszych organizowane są novillady, czyli walki z małymi byczkami, które dzieci mogą kaleczyć, a na których niedoświadczeni torrero – uczyć się do zawodu. Istnieją specjalne szkoły, które kształcą torreadorów i matadorów, otrzymujących wysokie stypendia i fundusze. Corrida zapewnia ponad 400 tys. miejsc pracy i żyje w iberyjskiej świadomości jako element kultury. Zwolennicy tłumaczą, że byk ginie z honorem, bo przegrywa w walce. Warto zadać sobie pytanie, czy ma w niej szansę na zwycięstwo.

Kilka faktów z historii korridy:

1726 pierwsza nowoczesna walka korridy w wykonaniu matadora Francisco Romero,który jako pierwszy stawił czoła bykowi nie konno ale pieszo,on również wprowadził słynne czerwone peleryny i szpadę.

1758 pierwsza arena wyłącznie do walki byków powstała w Sewilli ( 12 500 miejsc).

1931 najbardziej prestiżowana arena do walki byków powstaje w Madrycie (24 000 miejsc)

1946 powstaje największa arena do walki byków w mieście Mexico w Meksyku (48 000 miejsc)

Za największego matadora wszechczasów uważany jest Juan Belmonte (1892-1962)

Corocznie zabijanych jest na europejskich arenach 10-000-12 000 byków,w Ameryce Południowej na arenach ginie corocznie 210 000 byków

Od 1700 r. zginęło 50 matadorów w wyniku ran poniesionych w walce z bykami. W 1847 r. matador Jose de los Santos  w ucieczce przed rozjuszonym bykiem podczas przeskakiwania przez ogrodzenie zginął nabijając się niefortunnie na swój własny miecz.  Ostatnim wypadkiem śmiertelnym w 1985 r. był przypadek Jose Cubero (Yiyo),21 lat , który został ugodzony rogiem w serce.

01 styczeń 2011, Katalonia jako drugi region Hiszpanii po Wyspach Kanaryjskich wydała zakaz organizowania korridy.

Poniżej fotoreportaż z korridy w Salamance (Hiszpania) w obiektywie Edyty Buchert,korespondentki Kroniki Montrealskiej;

LEdytaBuchertCorrida03 EdytaBuchertCorrida04 EdytaBuchertCorrida06 EdytaBuchertCorrida07 EdytaBuchertCorrida08EdytaBuchertCorrida01 EdytaBuchertCorrida05http://wpolityce.pl/m/polityka/299544-prosze-wsiadac-drzwi-zamykac-i-nie-wychylac-sie-szczesliwej-podrozy-nie-sposob-zyczyc-bo-jej-celem-marny-koniecEdytaBuchertCorrida10EdytaBuchertCorrida12

Autor:Zbigniew Wasilewski

Foto: Edyta Buchert,korespondentka Kroniki Montrealskiej,Madryt

Źródła: http://portalwiedzy.onet.pl/,  torobravo.fr, http://iberianature.com/spain_culture/

5 Responses to Milczenie byków

  1. Zbyszku, wiedziałam że corrida jest katownią zwierząt, ale Twój artykuł mi uświadomił, że jeszcze przed corridą są one męczone. Mam nadzieję, że coraz więcej ludzi włączy się w akcję sprzeciwu wobec tego barbarzyńskiego wydarzenia.

  2. nickt pisze:

    bylony “inaczej” gdyby ryby i …byki mialy glos w tej sprawie, zapewne bylyby przeciwne “zabawianiu” ludzi…ta proznosc ludzka

  3. Krystyna pisze:

    Oto najlepszy komentarz:

    Jacques Brel – Les toros

    Les toros s’ennuient le dimanche
    Quand il s’agit de courir pour nous
    Un peu de sable du soleil et des planches
    Un peu de sang pour faire un peu de boue

    C’est l’heure où les épiciers se prennent pour Don Juan
    C’est l’heure où les Anglaises se prennent pour Montherlant

    Ah, qui nous dira à quoi ça pense
    Un toro qui tourne et danse
    Et s’aperçoit soudain qu’il est tout nu

    Ah, qui nous dira à quoi ça rêve
    Un toro dont l’œil se lève
    Et qui découvre les cornes des cocus

    Les toros s’ennuient le dimanche
    Quand il s’agit de souffrir pour nous
    Voici les picadors et la foule se venge
    Voici les toreros et la foule est à genoux

    C’est l’heure où les épiciers se prennent pour Garcia Lorca
    C’est l’heure où les Anglaises se prennent pour la Carmencita

    Les toros s’ennuient le dimanche
    Quand il s’agit de mourir pour nous
    Mais l’épée va plonger et la foule se penche
    Mais l’épée a plongé et la foule est debout

    C’est l’instant de triomphe où les épiciers se prennent pour Néron
    C’est l’instant de triomphe où les Anglaises se prennent pour Wellington

    Ah, est-ce qu’en tombant à terre
    Les toros rêvent d’un enfer
    Où brûleraient hommes et toreros défunts

    Ah, ou bien à l’heure du trépas
    Ne nous pardonneraient-ils pas
    En pensant à Carthagem Waterloo et Verdun, Verdun

  4. Krystyna pisze:

    A oto powyzszy tekst w swietnym tlumaczeniu Wojciecha Mlynarskiego:

    Bykom nudzi się czychać w niedzielę
    W corridy czas na człowieczy błąd.
    Gdy na piach krwawe ścierwo się ściele
    I wsiąka krew w areny każdy kąt,
    A w sklepikarzu w taki czas
    Poeta budzi się,
    Myśl turystki pulchnej zaś
    Do Velasqeza mknie… Ach!

    Lecz któżby mógł powiedzieć nam
    O czy byk rozmyśla tam,
    Gdy w piersi bije mu na trwogę dzwon? Ach!
    Kto powie o czym myśli byk
    Gdy usłyszy kobiet krzyk
    I mężów ich rogatych tak jak on…

    Bykom nudzi się cierpieć w niedzielę
    I brocząc krwią opuszczać ten świat,
    Lecz torreador dał znak i ludzie oniemieli.
    Kapela gra tusz i tłum na klęczkach padł.
    A w sklepikarzu w taki czas
    Don Juan budzi się,
    A turystka pulchna zaś
    Carmencitą siebie zwie… Ole!

    Bykom nudzi się zdychać w niedzielę,
    Padać na piach i w śmiertelny kał.
    Ale błysk szpady, cios i ludzie oszaleli
    I znów błysk, szpady cios i tłum ogarnął szał.
    A sklepikarzom w taki czas
    Marzy się Nerona tron.
    Turystka marzy zaś,
    Że Cezara wieńczy skroń… Ach!

    A tam za ścianą krwawej mgły
    Byk zdychając piekło śni,
    Gdzie torreadorzy smarzą się… Ach!

    I nie wybaczy nigdy nam
    Myślącym, gdy on zdycha tam,
    O Kartaginie, Waterloo, Verdun, Verdun!

    Pozdrawiam i dziekuje za swietny fotoreportaz.

    Krystyna

  5. Krystyna pisze:

    Drobne spostowanie: Wojciech Mlynarski dokonal swietnego przekladu “Les toros” Jacques’a Brela, a nie reportazu Pana Wasilewskiego, pod ktorym pozwolilam sobie przytoczyc najpierw oryginalny tekst, a potem tlumaczenie. Rozumiem, ze zajelam zbyt wiele miejsca, wiec tekst francuski zostal po prostu wyciety – szkoda tylko, ze nie wycieto mego krociutkiego wprowadzenia do jego polskiego przekladu.

    Jeszcze raz chapeau bas za fotoreportaz, lacze pozdrowienia,

    Krystyna

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

Możesz użyć następujących tagów oraz atrybutów HTML-a: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>