Rudolf Modrzejewski urodził się w Bochni (Salzberg) 27 stycznia 1861 r.w ówczesnej Galicji pod zaborem austriackim. Rodzicami Ralpha byli Gustav Sinnmayer Modrzejewski i aktorka Helena Modrzejewska ( bardziej znana poza granicami Polski jako Helena Modjeska ) . W 1865 roku Helena Modrzejewska rozstała się z Sinnmayerem , a w 1868 roku wyszła za mąż za ” hrabię ” Karola Bożenta Chłapowskiego . W lipcu 1876 wyemigrowali do Ameryki, gdzie zmienili trudne do wymowy polskie imiona i nazwiska. Od tej pory Helena nosi nazwisko Modjeska a syn mianuje się jako Ralph Modjeski. Ralph powrócił do Europy na studia w l’Ecole des Ponts et Chaussées (Szkoła Dróg i Mostów ) w Paryżu . Modjeski w 1883 roku , podczas studiów w Paryżu, uzyskał obywatelstwo amerykańskie . Zawsze jednak utrzymywał kontakt z Polską , napisał wiele prac w języku polskim , i podkreślał swoje polskie pochodzenie.
Po zakończeniu nauki wrócił do Stanów Zjednoczonych. Tam ożenił się z Felicją Bendówną, córką przyrodniego brata matki. Był ojcem trójki dzieci: Feliksa, Maryli i Karola. Rozpoczął swoją karierę , pracując najpierw pod okiem “Ojca amerykańskiego budownictwa mostów ” George’a Morisona . W 1893 roku , w Chicago , Modjeski otworzył własne biuro projektowe , które nadal istnieje jako ” Modjeski & Masters “. Pierwszym projektem Modjeskiego gdzie sprawował funkcję głównego inżyniera był most kolejowy nad rzeką Missisipi w Rock Island, Illinois. W swojej karierze pełnił funkcję naczelnego inżyniera lub doradztwa przy budowie dziesiątków mostów w całej Ameryce. Był pionierem w budownictwie mostów wiszących.
Zbudował prawie 40 mostów na największych rzekach Ameryki Północnej, w tym: Quebec Railway w Kanadzie, Benjamin Franklin Bridge w Filadelfii, Ambassador Bridge w Detroit, San Francisco-Oakland Bay Bridge oraz łączący dwa państwa – Blue Water Bridge, rozpinający się między USA i Kanadą. Ralph Modjeski, jako pierwszy w USA, stworzył podręcznik z zestawem przykładów mostów stalowych, o różnej rozpiętości przęseł. Jako pierwszy w mostownictwie na wielką skalę zastosował beton, czy stal krzemową. Jako pierwszy opracował i stosował metodę badania mostów wiszących z uwzględnieniem stanów deformacji… Zyskał uznanie jako konstruktor mostów wiszących, zwłaszcza po budowie Benjamin Franklin Bridge. Jego uczniem był Joseph B. Strauss, twórca mostu Golden Gate w San Francisco. Biograf konstruktora, Józef Głomb, pisał: „Zawdzięczamy mu postęp w światowym mostownictwie, a wiadomo, jaki wielki wpływ ma to na przemiany i rozwój w innych dziedzinach inżynierii budowlanej”, a co za tym idzie na rozwój innych aspektów życia.
Zmarł 26 czerwca 1940 r., w Los Angeles. Miał 79 lat.
- 1893 - własne biuro konstrukcyjne w Chicago,
- 1902-1905 Firma “Noble&Modejski” realizuje projekt mostu w Thebes dla Southern Illinois and Missouri Company gdzie po raz pierwszy na tak dużą skalę używa do budowy przęseł betonu
- 1903 - prasa amerykańska uznaje Rudolfa Modrzejewskiego za najwybitniejszego specjalistę w dziedzinie budowy mostów, zostaje uznany przez stowarzyszenie techniczne ASCE za inżyniera roku,
- 1911 - tytuł doktora inżynierii Uniwersytetu Stanu Illinois,
- 1913- rozprawa naukowa o projektowaniu wielkich mostów,
- 1922 - medal Instytutu im. B. Franklina w Filadelfii,
- 1929 - R. Modrzejewski zostaje laureatem John Fritz Gold Medal, najwyższego amerykańskiego odznaczenia w dziedzinie inżynierii,
- 1929-doktorat Honoris Causa Politechniki Lwowskiej.
Fot: Pont de Quebec
Ralph Modjeski wpisał się również na stałe w historii quebeckiego budownictwa mostów w związku z realizacją mostu stalowego w mieście Quebec. Budowa mostu kolejowo-drogowego w tym mieście została rozpoczęta w 1903 r. Kontrakt na budowę otrzymała amerykańska firma Phoenix Bridge Company z Pensylwanii. Po roku czasu struktura stopniowo nabierała kształtów pomimo poważnych błędów w obliczeniach dokonanych na etapie planowania gdzie rzeczywista masa mostu znacznie przekroczyła swoją nośność. Kiedy most był prawie na ukończeniu , niektóre problemy strukturalne zostały zauważone przez zespół odpowiedzialnych inżynierów, ale nikt nie potraktował poważnie katastroficznej sytuacji. Prace kontynuowano pomimo oficjalnego i kategorycznego nakazu wstrzymania prac przez odpowiedzialnego inżyniera w dniu 27 sierpnia 1907 roku. Dwa dni póżniej, 29 sierpnia na 20 minut przed końcem dniówki o godz. 17 :37 po czterech latach budowy, południowa część mostu w ciągu zaledwie 15 sekund runęła do rzeki Świętego Wawrzyńa. Obecnych na budowie było 100 pracowników , 76 zostało zabitych, a inni zostali ranni. Pośród zabitych było 33 Indian z plemienia Mohawk z podmontealskiego rezerwatu Kahnawake. Mohawkowie słyną z faktu, że nie znają lęku przestrzeni i z tego też tytułu byli zatrudnieni do prac wysokościowych. Wszyscy Mohawkowie ,którzy zginęli podczas budowy Mostu Quebeckiego zostali pochowani w rodzinnym rezerwacie Kahnawake. Pozostałe ofiary to 17 Amerykanów oraz 26 Quebeków. Indianie Huroni z rezerwatu Wendake pod miastem Quebec podają, że pośród zabitych było również 7 ofiar z ich plemienia,lecz nie figurują oni w oficjalnych raportach.
Zdjęcie katastrofy z roku 1907
Po tej katastrofie powrócono do budowy mostu o identycznym projekcie lecz po zweryfikowaniu obliczeń. Ralph Modjeski został mianowany jako główny inżynier tego projektu. Niestety nieszczęście uderza ponownie 11 września 1916, podczas gdy centralne przęsło było podnoszone do swojej pozycji, spadło do rzeki, zabijając 13 pracowników. Zwalone przęsło nadal leży na dnie rzeki. Budowa została ostatecznie zakończona w sierpniu 1919 roku w łącznej cenie $ 25 mln USD. W dniu 3 grudnia 1919 r. most zostaje otwarty dla ruchu kolejowego, po prawie dwóch dekadach budowy. Rozpiętość tego dzieła to jest rekordowa długość 549 metrów między pylonami w konstrukcji mostów kratownicowych. Rekord ten pozostaje nie pobitym do dzisiaj a sama budowla tego mostu jest uznana jako wielkie dzieło sztuki inżynieryjnej.
Zjęcie montażu centralnego przęsła tuż przed jego zawaleniem z 1916 r.
Obecnie trwają prace nad kręceniem filmu dokumentalnego o Ralphie Modjeskim zatytułowanym : Bridging Urban America: The Story of Master Engeener Ralph Modjeski. Autorami są Barbara i Leonard Myszyńscy. W tym roku w marcu są przewidziane prace nad kręceniem filmu w mieście Quebec. W związku z tym autorzy zwracają się do Polonii z apelem:
Wesprzyjmy produkcję filmu dokumentalnego o zasłużonym lecz mało znanym polskim inżynierze, projektancie wielkich mostów w USA i Kanadzie, synu Heleny Modrzejewskiej sławnej aktorki teatralnej amerykanskich scen XIX i XX wieku.
Kontakt i informacje:
REMISZ Consulting Engineers Ltd.
Email: remisz@remisz.com
Tel.: (613) 225-1162
„Bridging Urban America – The Story Of Master Engineer Ralph Modjeski”, film Basi i Leonarda MyszynskichPomoc finansowa udzielona filmowi dokumentalnemu o życiu i działalności Polaka Rudolfa Modrzejewskiego, to niezwykła inwestycja. Dzięki niej, Sponsor zyskuje możliwość wsparcia, ciekawego i znaczącego dla kultury oraz polsko-amerykańskiego dziedzictwa, a dodatkowo możliwość budowania wizerunku firmy lub instytucji.
Zapraszamy do współpracy i wsparcia filmu „Bridging Urban America – The Story Of Master Engineer Ralph Modjeski”.
KONTAKT
Barbara Myszynski
BRIDGING URBAN AMERICA-
The Story of Master Engineer Ralph Modjeski
2216 Simplicity
Irvine Ca 92620
T 949 387 9323 / C 949 400 7193
Ralf Modjeski w tle jednego ze swoich mostów: Hudson Bridge
Filmmakers Behind “Bridging Urban America”
https://www.facebook.com/bridgingurbanamerica
Autor: Zbigniew Wasilewski
Fot; materiały prasowe
