W pejzażu muzycznym Montrealu ważne miejsce zajmuje kameralny zespół smyczkowy ,,I Musici de Montreal”. Jego założycielem i szefem artystycznym był zmarły w roku ubiegłym znakomity wiolonczelista i dyrygent pochodzenia rosyjskiego July Turowski- absolwent Konserwatorium Moskiewskiego i solista sławnego moskiewskiego zespołu kameralnego Rudolfa Barszaja. W 1976 roku Turowski wyemigrował do Kanady i osiadł w Montrealu gdzie wraz ze swoją żoną Eleonorą podjął pracę na Uniwersytecie Montrealskim.
W roku 1983, a więc równo przed 30 laty, postanowił stworzyć zespół smyczkowy złożony ze studentów fakultetu muzycznego. Jego skompletowanie nie było rzeczą trudną. Więcej czasu pochłaniała praca nad zgraniem orkiestry którą nazwano ,,I Musici de Montreal”. Wkrótce zespół zaprezentował się na pierwszym koncercie w sali Redpath na Uniwersytecie McGill, a w 1986 r.występował już po całym Montrealu. Niebawem nagrał 3 pierwsze CD pod etykietą brytyjskiej kompanii Chandos, a w roku 1990 odbył pierwsze tournee koncertowe po Azji.
Trzon zespołu stanowi do dziś 15 muzyków-smyczkowców (skrzypce, altówki, wiolonczele), w tym solistka- I skrzypaczka Julie Triquet. W zależności od repertuaru ,,wypożycza” się muzyków innych specjalności. W repertuarze dominowały przez wiele lat utwory barokowe, ale można było też znaleźć utwory z innych epok. W tym preferowanym gatunku muzyki barokowej Juli Turowski poszukiwał pełnego, soczystego brzmienia zwracając jednocześnie uwagę na wydobycie ekspresji. Takie emocjonalne podejście do muzyki barokowej, nie ujmując przy tym niczego, odbiegało od dzisiejszych zdyscyplinowanych interpretacji tej muzyki. Ale i opracowania utworów współczesnych uwypuklały całe bogactwo ekspresji zawarte w partyturach.
Dla Turowskiego jednym z elementów odbioru muzyki była tzw. wizualizacja, czyli zdolność do plastycznego postrzegania muzyki w formie obrazów. Sam dyrygent przyznawał że jest to ,,specjalizacja” rosyjska. Według niego muzykę powinno się nie tylko słyszeć ale i widzieć. Krytyka i publiczność dostrzegały emocjonalizm Turowskiego wraz z umiejętnościami komunikowania się z audytorium. Obecnie dyrekcję artystyczną ,,I Musici de Montreal” przejął Jean-Marie Zeitouni.
W okresie wieloletniej działalności orkiestra otrzymała szereg wyróżnień, m.in. w 1988 roku « Diapason d’Or » za nagranie XIV Symfonii Szostakowicza i « Rosette » du Pinquin Guide w 1992 roku za Concerti grossi op.6 Haendla. W grudniu 1998 roku Rada Quebecu d/s muzyki przyznała orkiestrze ,,Prix Opus” w kategorii « Wydarzenia dyskograficzne roku » i w kategorii « Najlepsze nagrania muzyki współczesnej » za utwory Góreckiego, Parta i Schnittke. W marcu 1999 r. ,,I Musici” otrzymali Grand Prix od Rady Sztuki CUM za wyjątkowy wkład w popularyzowaniu muzyki na terenie Montrealu. Orkiestra występowala w największych salach koncertowych świata: w Lincoln Centre w Nowym Yorku, Palais des Beaux-Arts w Brukseli, w lipskim Gewandhausie, Kioi Hall w Tokio, Victoria Hall w Genewie. Na terenie Montrealu można ją usłyszeć w La maison symphonique, w sali Tudor Ogilvy a także w kościołach, domach kultury, parkach, w Theatre Mirelle, Chapelle Historique du Bon Pasteur. Dawniej występowała w corocznej serii koncertów w Teatrze Maisonneuve i w Pollack Hall. Dotychczas ,,I Musici” nagrali 34 CD pod etykietą Analekty i Chandos. W obecnym sezonie 2012-13 orkiestra przygotowała 3 serie koncertów: w La maison symphonique, w Tudor Hall Ogilvy i w innych miejscach.
W maju koncertem muzyki czeskiej dyrygować będzie Jean Michel Malonte (chef de residence zespołu). Zespół wystąpi też z koncertem muzyki francuskiej w którym jako soliści wystąpią Julianne Bouliane (mezzosopran) i Phillipe Addis (baryton).
Autor: Radosław Rzepkowski
