Rzeka Św.Wawrzyńca jest ważną rzeką południowo-wschodniej Kanady (prowincje Ontario oraz Quebec); w górnym biegu wyznacza granicę między Kanadą a USA (stan Nowy Jork). Większe miasta nad rzeką św. Wawrzyńca to: Kingston,Montreal,Laval,Trois-Rivieres,Quebec i Levis.Droga Wodna Św. Wawrzyńca zaczyna się w pod montrealskim miasteczku St-Lambert,skąd pochodzą te zdjęcia a kończy się w jeziorze Górnym.
W 1534 francuski eksplorator Jacques Cartier zajmuje terytorium doliny rzeki Św Wawrzyńca w imieniu króla Francji Franciszka I.Podróżnik J.Cartier jest oficjalnie uznawany za odkrywcę doliny rzeki Św Wawrzyńca.Niegdyś ta rzeka była żeglowna od Atlantyku tylko do Montrealu z powodu kaskad na rzece na wysokości miasteczka Lachine.W dzisiejszych czasach droga wodna Św Wawrzyńca pozwala statkom przepłynąć rzekę między Montrealem i Kingston oraz dostać się aż do jeziora Górnego.
Droga Wodna Świętego Wawrzyńca to oficjalna nazwa ważnego śródlądowego szlaku wodnego w Kanadzie i w USA. Szlak daje statkom morskim możliwość dopłynięcia do wszystkich Wielkich Jezior z Atlantyku, przez Rzekę Św.Wawrzyńca. Po szlaku pływa też wiele dużych statków przystosowanych tylko do żeglugi śródlądowej. Odległość drogą wodną od wyspy Anticostiw ujściu rzeki Św. Wawrzyńca do najdalej na zachód wysuniętych wód Jeziora Górnego wynosi około 3762 km. Największe dopuszczalne wymiary statków zdolnych do przebycia całej tej trasy to:
- długość: 225,5 m
- szerokość: 23,2 m
- zanurzenie 8,1 m
Udostępnienie tego szlaku dla dużych statków wymagało budowy szeregu śluz i kanałów na Rzece Świętego Wawrzyńca i na niektórych połączeniach między poszczególnymi Wielkimi Jeziorami.Śluzy pozwalają omijać odcinki rzek niedostępne dla żeglugi (na przykład wodospad Niagara na rzece Niagara łączącej jeziora Erie i Ontario). Wiele odcinków rzek wymagało także pogłębienia.
Śluzy:
- 7 na odcinku Montreal-jezioro Ontario, wzdłuż Rzeki Świętego Wawrzyńca
- 8 na kanale wellandzkim między jeziorami Ontario i Erie
- 4 na rzece St-Marys między jeziorem Górnym i jeziorem Huron
Kanały:
- 6 krótkich kanałów o łącznej długości około 100 km, pierwsze cztery wzdłuż Rzeki Świętego Wawrzyńca
- kanał Lachine: (dwie śluzy – Saint-Lambert i Côte-Sainte-Catherine) 14 mil morskich od portu Montreal do jeziora Saint-Louis, łączna różnica poziomów 13,7 m.
- kanał Beauharnois: (dwie śluzy) 11,3 mil morskich; łączy jezioro Saint-Louis z jeziorem Saint-François, łączna różnica poziomów 25 m.
- kanał Wiley-Dondero: (dwie amerykańskie śluzy – Snell i Eisenhower) 8 mil morskich, łączna różnica poziomów 26 m.
- kanał Iroquois: (1 śluza) 0,3 mil morskich, obok zapory kontrolnej Iroquois.
- kanał wellandzki: (osiem śluz) 23.5 mil morskich; łączy jezioro Ontario z jeziorem Erie, łączna różnica poziomów 99,4 m.
- kanał Soo Locks: (cztery podwójne śluzy w Sault Ste. Marie) łączy jezioro Huron z jeziorem Górnym, różnica poziomów około 7 m
Pierwsze kanały ułatwiające żeglugę na Rzece Św. Wawrzyńca powstały już w 1783. Do 1900 powstał kompletny system płytkich kanałów, który umożliwiał małym statkom pływanie po całym akwenie Wielkich Jezior i Rzeki Św. Wawrzyńca. Między 1912 i 1932 kanał Welland został przebudowany do dzisiejszych rozmiarów tak by mógł przepuszczać wielkie statki. USA ociągały się z wyrażeniem zgody na zbudowanie szlaku wodnego wzdłuż granicznej Rzeki Św. Wawrzyńca aż Kanada zagroziła w 1951 że sama zbuduje drogę wodną tylko na swoim własnym terytorium. Budowa rozpoczęła się w 1954 i zakończyła w 1958. W ceremonii oficjalnego otwarcia 26 czerwca 1959 wzięli udział prezydent USA Dwight Eisenhower, premier Kanady John Diefenbaker i królowa brytyjska Elżbieta II.
Opracował: Z.P.Wasilewski
Zdjęcia: Z.P.Wasilewski
Zdjęcia fotoreportera przy pracy: Izabella Żaczkiewicz.
