W sobotę 14-tego kwietnia,  odbył się w Montrealu koncert zorganizowany przez Konsulat R.P. w Chapelle Historique du Bon Pasteur. Wykonawcami byli polsko-kanadyjska pianistka Katarzyna Musiał oraz brytyjski skrzypek Thomas Gould. W programie można było usłyszeć kompozycje  europejskich kompozytorów takich jak Alfred Shnittke (1934-1998), Henryk Mikołaj Górecki (1933-2010), Karol Szymanowski (1882-1937), Henryk Wieniawski (1835-1880 ) oraz żyjący estoński kompozytor Arvo Part, ur. 1935 r. Program został starannie dobrany i każdy ze słuchaczy mógł znaleźć coś interesującego. W przeważającej większości na koncert przybyła polonijna publiczność. Na sali koncertowej wszystkie miejsca były zajęte.

Wspaniałym odkryciem artystycznym, było wysłuchanie przeze mnie kompozycji Arvo Parta na fortepian i skrzypce pod tytułem Spiegel im Spiegel. Doskonała harmonia i dialog obojga wirtuozów oraz instrumenty, na których wykonano tą kompozycję sprawiły, że wydarzanie artystyczne było jedyne w swoim rodzaju i na najwyższym światowym poziomie.

Arvo Pärt (ur. 1935 w Paide) – estoński kompozytor muzyki chóralnej i instrumentalnej. Studiował w konserwatorium w Tallinie pod kierunkiem Heino Ellera.

Początkowo komponował w stylu neoklasycystycznym, następnie eksperymentował z awangardą. Twórczość Arvo Pärta nie reprezentuje (jak niektórzy uważają błędnie) nurtu zwanego minimalizmem. Nawiązuje natomiast do hezychii (z gr. uciszenie), praktyk medytacyjno-ascetycznych mnichów ze Świętej Góry Athos. Twórczość ta oparta jest na redukcjonizmie mającym na celu stworzenie atmosfery kontemplacji właściwej dla tekstów, którymi kompozytor się posługuje czyli najczęściej należącymi do religii i liturgii rzymsko-katolickiej. Jak sam kompozytor mówi, muzyka ta ma więcej wspólnego z wielowiekową tradycją chorału gregoriańskiego i polifonii renesansowej, niż z twórczością minimalistów amerykańskich, takich jak Steve Reich. Jednocześnie w warstwie estetycznej bliska jest założeniom koncepcji minimalistycznych, obecnych w nurcie XX-wiecznego nurtu “minimalizmu duchowego” (Sofia Gubajdulina, John Taverner, Henryk Mikołaj Górecki), także pojawiających się w twórczości kompozytorów amerykańskich (Morton Feldman). Najprostsze formy muzyczne i skromne instrumentarium tworzą muzykę pełną pokory, a zarazem czystą i szlachetną. Dzieło Estończyka przeniknięte jest na wskroś subtelną metafizyką, stając się źródłem doznań mistycznych.

Thomas Gould grający na zabytkowym instrumencie Gennaro Gagliano rocznik 1754.  Rodzina Gagliano uchodzi za jedną z najlepszych lutników na świecie. Sam Gennaro, uważany jest za najlepszego w rodzinie Gagliano, jego styl jest bardzo zbliżony do  Szkoły Kremońskiej z dużymi wpływami Stradivariusa i Amatiego. Po koncercie na pytanie ile jest wart jego instrument, Thomas odpowiedział bardzo rzeczowo, że mniej więcej tyle ile jedno szybkie Ferrari.

Katarzyna Musiał przy fortepianie z firmy Fazioli. Ta renomowana dzisiaj marka fortepianów ma swoją siedzibę w Sacile ok. 60 km na północ od Wenecji w pobliżu Val di Fiemme, gdzie swego czasu Stradivarius wyszukiwał najpiękniejsze świerki do produkcji swoich skrzypiec. Obecnie Fazioli produkuje 6 modeli fortepianu, jest również producentem największego fortepianu na rynku F308 o długości 3,08 m. Wszystkie fortepiany marki Fazioli są produkowane ręcznie i każdy jest weryfikowany przez założyciela firmy Paolo Fazioli. Skoro Thomas Gould porównał swoje skrzypce do Ferrari, to ja śmiało mogę porównać Fazioli do Rolce Royce’a. Nowe fortepiany tej marki sprzedają się między 100 000-200 000 $.

Thomas Gould, Konsul R.P. p.Tadeusz Żyliński, Prezes Kongresu Polonii Kanadyjskiej p. Edward Śliz.

Thomas Gould, Katarzyna Musiał, Beata Czyżykiewicz (sekretariat Konsula R.P.), p.Konsul R.P.w Montrealu oraz prezes KPK oddział Quebec.

Ciekawostka: Kebecka skrzypaczka Angele Dubeau, gra na Stradivariusie rocznik 1733, skrzypce nazywają się Des Rosiers. Angele Dubeau otrzymała te skrzypce w darze od poprzedniego właściciela Arthura Leblanc,  w 1976 roku po tym jak on usłyszał jej grę na skrzypcach. Ten Stradivarius został sklasyfikowany przez byłego Premiera Quebecu, Rene Levesque jako własność narodowa .

Serdeczne dzięki Katarzynie Musiał za prezentację tego koncertu, za program, dzięki za Thomasa, dzięki Katarzyno za Twoją obecność na koncercie, dzięki za Twoje oddanie sztuce, uwierz, że to jest wszystko zarejestrowane i docenione. Twój bandaż na nadgarstku… życzę Ci z całego serca aby na następnym koncercie ten bandaż znalazł się na głowie…  fotoreportera. Dzięki za prezentację Arvo Parta…

Foto: Z.P. Wasilewski

Tekst:  Z.P. Wasilewski