Ukazał się niedawno 6-częściowy album CD firmy Accord z wybranymi nagraniami dzieł Karola Lipińskiego (1790-1861). Ten wielki polski skrzypek z I połowy XIX wieku konkurował z Paganinim i znany był jako wirtuoz w całej Europie. Był też znakomitym kompozytorem i nie bez powodu przylgnęło do niego miano ,,Chopina skrzypiec”. Głównym interpretatorem nagranych na dyskach utworów jest światowej sławy skrzypek Konstanty Andrzej Kulka.
W roku bieżącym mija 225 lat od urodzenia Lipińskiego, ale jego twórczość do tej pory nie była specjalnie znana. Najczęściej wykonywano jego 2 koncerty skrzypcowe, a przede wszystkim ,,Concerto militare’’ op.21 oraz Kaprysy z opusów 2,10,27 i 29, które wniosły znaczny wkład w rozwój faktury wiolinistycznej. Tym bardziej cenne stają się ostatnie nagrania Kulki w skład których wchodzą utwory nowo odkryte, zapomniane i te które były rzadko wykonywane.
Konstanty Andrzej Kulka
Dotarcie do tych zapomnianych utworów daje szersze pole dla oceny talentu naszego kompozytora. O twórczości Lipińskiego wypowiedział się wielce pochlebnie rosyjski skrzypek i muzykolog Władymir Grigoriew:,, Jego twórczośc była jednym z kulminacyjnych punktów europejskiej sztuki skrzypcowej [...] Lipiński utorował drogę do światowego uznania polskiej kultury narodowej. Był jednym z piewszych wielkich kompozytorów przedchopinowskiej epoki, którego twórczość przekroczyła granice kraju i stała się uznana w Europie [...]” Istotnie, w porównaniu do innych kompozytorów epoki twórczość Lipińskiego odznacza się fantazją, wyobraźnią i wyjątkowym poczuciem formy. Spory udział polskich elementów rytmiczno-melodycznych czyni go kompozytorem narodowym. Bohatera tych wspaniałych nagrań Konstantego Andrzeja Kulki nie trzeba przedstawiać. Jego interpretacje muzyki skrzypcowej są powszechnie znane i zawsze fascynujące. W jego dorobku fonograficznym widnieją dzieła Vivaldiego, Mozarta, Mendelssohna, Bartoka , Beethovena, Brahmsa, Karłowicza, Pendereckiego i wielu innych. Za dokonanie nagrań wszystkich dzieł Karola Szymanowskiego otrzymał on nagrodę specjalną P.R., a za płytę z 2 koncertami skrzypcowymi tegoż kompozytora- przyznano mu w Paryżu w 1981 r. Grand Prix du Disque.
Karol Józef Lipiński
Omawiana seria płyt Lipińskiego zawiera 23 utwory. Wśród nich znajdują się 2 Tria smyczkowe op.8 i op.12 (na dwoje skrzypiec i wiolonczele) i szereg innych utworów w których oryginalny akompaniament fortepianowy został przerobiony przez prof.Andrzeja Wróbla na skrzypce i wiolonczelę bądź kwintet smyczkowy. Te aranżacje z pominięciem fortepianu stały się na wskroś praktyczne, oddalając problemy z wynajęciem fortepianu i zaangażowaniem pianisty. Rozwiązanie to dało korzystniejsze efekty brzmieniowe i jedynie w niektórych przypadkach obsadę akompaniamentu powiększono do kwintetu smyczkowego. Stąd też oprócz K.A.Kulki w nagraniu wzięli udział: Andrzej Gębski, Aurela Liwanowska-Lisiecka, Anna Orlik, Wojciech Proniewicz (skrzypce), Grzegorz Chmielewski (altówka), Andrzej Wróbel (wiolonczela). Radosław Nur (kontrabas). Dla wglądu podaje tytułu utworów: Rondo alla Polacca E-dur op.13, Wariacje op. 11 na temat opery ,,Kopciuszek’ Rossiniego, Souvenir de la mer Baltique op.19, Wariacje op.20 na temat cavatiny z opery ,,Cyrulik Sewilski” Rossiniego (Dysk I), Rondo alla Polacca E-dur op.7, Wariacje brawurowe op.22, Wariacje g-moll op.5, Fantazja i wariacje op.26 na motywach z opery „Hugenoci” Meyerbeera (Dysk II), Rondo alla Polacca D-dur op.17 na temat pieśni polskiej, Wariacje op.15 na temat z opery ,,Pirat’’Belliniego, Fantazja i wariacje op. 23 na motywach z opery ,,Lunatyczka” Belliniego, Wariacje G-dur op.4 na kwartet smyczkowy, Fantazja i wariacje op.30 na tematy z opery ,,Ernani” Verdiego (Dysk III), 3 polonezy op.9, Rondo koncertowe op.18, Adagio elegico op.25, Fantazja i wariacje op.33 na motywach opery ,,Krakowiacy i górale” Stefaniego, Duet op.16, (Dysk IV), Trio A-dur op.12, Siciliano z wariacjami op.2, Fantazja op.31 (Dysk V), Trio g-moll op.8, Wielka fantazja op.28 na motywach z opery ,,Purytanie” Belliniego (Dysk VI).
Autor: Radosław Rzepkowski
